Ik heb regelmatig mijn bedenkingen over Facebook, maar het heeft zeker mooie kanten, zoals het creëeren van begrip. Zo kwam ik bijvoorbeeld pas een filmpje tegen dat een kleine impressie geeft over hoe iemand met autisme de wereld om zich heen ervaart. Een ervaringsdeskundige op het gebied van autisme had gereageerd op het filmpje in de hoop dat het meer begrip met zich meebrengt en dat hoop ik natuurlijk ook. Benieuwd naar het filmpje?? Klik dan hier.
Onbegrip=onrecht
Het woord begrip, we kennen het allemaal. Maar wat is het soms lastig om het op te brengen! In het vorige bericht (Lees bericht de DSM) benoemde ik dat er aandacht, begrip en erkenning nodig is om elkaar niet in hokjes van goed of fout te stoppen. Een oordeel is zo geveld, vooral als iets niet met het blote oog zichtbaar is.
Ik zat eens met ouders te wachten voor een overleg op een middelbare school, omdat hun kind werd gepest. Op het eerste gezicht lijkt er niks mis met de jongen, maar hij heeft wel een beperking, waardoor hij toch ‘buiten de norm valt’. Het was net pauze dus er liepen veel kinderen rond. Ook werd er een jongen in een rolstoel geduwd, omdat hij een gebroken been had. Ik zag tranen bij de moeder in de ogen schieten. Ze vond het erg wat er door haar heen schoot: ‘Al zat mijn kind in een rolstoel, zou iedereen meteen zien dat er wat aan de hand is.’
Begrip…begrepen
In het boek ‘Autisme en kinderen’ beschrijft Chantal Sicile haar weg van frustratie, verdriet en hoop toen bleek dat haar kind autisme had. Ze benoemt ook de cirkel van verdriet (Kübler), waar ouders na een diagnose doorheen gaan. In het bericht ‘Verlies en rouw’ (lees hier) heb ik het ook over de verschillende vormen van verlies, zoals verlies van een dierbare, grote tegenslagen of teleurstellingen. Hier hoort ook het verlies van een toekomst die je voor ogen had voor en met je kind wanneer er een diagnose wordt gesteld. Al zijn het verschillende verlieservaringen, verlies blijft verlies en daar hoort rouw bij.
Bij iets dat niet meer weggaat zoals een (chronische) ziekte of een beperking maak je de stadia niet in chronologische volgorde door, maar je gaat op verschillende momenten van het ene naar de andere fase. Je komt nooit helemaal uit de cirkel, omdat het onrecht niet weggaat, maar je leert meer tijd door te brengen in de acceptatiefase. Altijd zullen er opnieuw momenten van boosheid, frustratie, wanhoop, hoop etc. komen. In het boek beschrijft de schrijfster hoe elke emotie, als die als zodanig herkend wordt, tot positieve actie kan leiden. De fase van ontkenning kan bijvoorbeeld ingezet worden om informatie te verzamelen, te leren over het onrecht, met lotgenoten praten etc. Kennis is tenslotte macht. Het kan iets niet wegnemen, maar het kan je uiteindelijk wel meer controle geven en helpen om geleidelijk naar de acceptatiefase te gaan. Wanneer je jouw verhaal beter begrijpt kun je er tegenover anderen ook beter over praten.
Begrip.. een (lastig) verhaal
Begrip is niet zomaar alles accepteren, maar het vraagt soms om net even verder te denken dan we in eerste instantie gewend zijn. Het is inzien dat er meer achter iemand schuilt dan wat voor het blote oog zichtbaar is. Zelfs al zouden we allemaal een post-it op ons voorhoofd plakken met dat wat ons heeft gevormd in het leven, zoals ziekte, verlies etc. is het nog moeilijk om er begrip voor op te brengen, vooral als je er zelf niet mee te maken hebt. Dit geeft ook niet, daar zijn we mensen voor. We vinden het al zo lastig om naar ons zelf te kijken met datgene wat ons gevormd heeft, laat staan om zo een ander te zien. Toch is het belangrijk om iemand als persoon te blijven zien met een eigen verhaal en niet als een ziekte, beperking, last enzovoorts. Iemand heeft altijd een verhaal en dit verhaal kan helpen om milder en met andere ogen naar iemand te kijken. Het lijkt raar, maar wellicht helpt het om eerst bij jezelf na te gaan wat mensen op jouw post-it zouden zien, jouw ervaringen, jouw krachten, jouw beperkingen. Zodra je moeite met iemand hebt en je denkt aan je eigen post-it, denk je ook sneller aan de post-it van de ander, je stelt je open voor de ander. Een jongen die bijvoorbeeld niet werkt maar wel naar een concert gaat label je wellicht al snel als lui, maar wat we niet zien is dat dezelfde jongen na welke bezigheid dan ook eerst 4uur moet bijkomen door zijn chronische ziekte. Dus pas op voordat je labelt, want een verkeerd label is zo geplakt.
Ken je verhaal en sta open voor dat van een ander.